Module 2
Visies op leren - visies op instructie
Opgelet: dit is een website van het academiejaar 2015-2016. Voor het nieuwe academiejaar kan je alle informatie in Minerva terugvinden: http://minerva.ugent.be/main/course_home/course_home.php?cidReq=H001917A2016
Lesmateriaal
- Opgelet: deze module heeft een vernieuwde tekst (anders dan in het handboek) die je hier kan dowloaden.
- Dia's Module 2 - les donderdag 1 oktober 2015 (Prof. dr. Martin Valcke)
Behaviorisme
Vragen uit de onderwijspraktijk
Leerdoelen
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
- Mijn leerlingen maken zoveel fouten. Hoe kan ik hen dan nog waarderen?
- Wat is nu de beste lesmethode?
- Iedereen benadrukt het geven van feedback. Maar hoe pak ik dit best aan?
- Waarderen, waarderen, waarderen, … maar je kan toch moeilijk het werk van leerlingen waarderen als het niet goed is?
- Hoe pak ik de opbouw van een les aan waarin een zeer complex leerdoel aan bod kopt?
- Wat is een goede taakanalyse om complx gedrag op te bouwen in een les?
- Klopt het dat “klassikaal les geven” eigen geen goede aanpak is?
Leerdoelen
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
- Het onderwijskundig referentiekader op het microniveau toelichten met principes die afgeleid zijn van het behaviorisme.
- Bij de verschillende principes van het behaviorisme eigen voorbeelden aanreiken.
- Voorbeelden geven bij de principes en wetten die voorlopers en grondleggers van het behaviorisme vooropstellen.
- Het verschil tussen klassieke en operante conditionering verklaren en toelichten met voorbeelden.
- Het begrip contingentie bij verschillende auteurs situeren en toelichten vanuit hun visie op leren en/of instructie.
- Begrippen als ‘shaping’ en bekrachtiging situeren in onderwijskundige settings.
- De onderwijs-ontwerpprincipes van Skinner vertalen in een zo concreet mogelijk instructieontwerp; bijv. een training voor portiers, een scholingspakket voor treinconducteurs.
- Feedback uitwerken bij complexe opdrachten voor een les die de drie foci weerspiegelen: feed forward, feedback en feed up.
- Proces-, product-, regulatie- en persoonsgerichte feedback uitwerken bij een concrete les.
Cognitivisme
Vragen uit de onderwijspraktijk
Heel wat leerkrachten stellen zich vragen over de effectiviteit van hun onderwijs en waarom iets lukt of niet lukt in hun klas of school. Hieronder lees je een greep van de opmerkingen en vragen die (beginnende) leerkrachten hebben over hun school- en werkcontext:
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
Heel wat leerkrachten stellen zich vragen over de effectiviteit van hun onderwijs en waarom iets lukt of niet lukt in hun klas of school. Hieronder lees je een greep van de opmerkingen en vragen die (beginnende) leerkrachten hebben over hun school- en werkcontext:
- Met welke stakeholders moet ik als leerkracht allemaal rekening houden?
- Ik voel het lesgeven soms aan als een "harnas". Alles lijkt opgelegd, voorgeschreven, gedicteerd, … ? Kan ik hieraan ontsnappen?
- Kan ik goede keuzes maken in de organisatie van m'n klasgebeuren zodat ik betere leerprestaties kan realiseren?
- Ik heb de context van m'n klas- en het schoolgebeuren niet in de hand en toch heeft dit zo'n grote invloed. Kan ik hier een greep op krijgen?
- Welke instructieaanpakken hebben echt een effect op het leren van m'n leerlingen of studenten?
- Bestaat er een "beste" manier van les geven?
- Ik "geloof" niet in bepaalde onderwijsaanpakken en toch moet ik dit doen. Heeft dat wel zin?
- Ik vind het hopeloos om aan bepaalde leerlingen les te geven. Ik breng hen toch niets bij, want ze "willen het zelf niet". Veel van m'n collega's vinden dit ook.
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
- Zelfstandig een schema uitwerken waarin de actoren, variabelen en processen, die een rol spelen in instructiesituaties, geïntegreerd worden voorgesteld.
- Berichten uit de media (artikel, radiobericht, onderwijsonderzoek...) over een instructiethema gestructureerd beschrijven aan de hand van het referentiekader.
- De onderzoeksevidentie bij het referentiekader illustreren met voorbeelden.
- Voorbeelden geven die illustreren wat de concrete betekenis is van de verschillende actoren, processen en variabelen in het referentiekader.
- De relaties tussen het micro-, meso- en macroniveau in het referentiekader toelichten met voorbeelden.
- De verschillende componenten van het didactisch handelen (instructieactiviteiten) aan de hand van originele voorbeelden illustreren in formele en niet formele situaties.
Constructivisme
Vragen uit de onderwijspraktijk
Heel wat leerkrachten stellen zich vragen over de effectiviteit van hun onderwijs en waarom iets lukt of niet lukt in hun klas of school. Hieronder lees je een greep van de opmerkingen en vragen die (beginnende) leerkrachten hebben over hun school- en werkcontext:
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
Heel wat leerkrachten stellen zich vragen over de effectiviteit van hun onderwijs en waarom iets lukt of niet lukt in hun klas of school. Hieronder lees je een greep van de opmerkingen en vragen die (beginnende) leerkrachten hebben over hun school- en werkcontext:
- Constructivisme, was dat geen modeverschijnsel?
- Leerlingen de conrole geven over het klasgebeuren: dat is toch de kat bij de melk zetten?
- Groepswerk: dat zie ik niet zitten. Dat leidt tot gerommel.
- Ik heb nog nooit een effectief groepswerk meegemaakt: te veel meelifters, slehte werkverdeling, vertraging, en weinig “leren”.
- Leerlingen die praten met elkaar, dat leidt toch niet tot leren?
Na het bestuderen van dit thema beheers je de volgende leerdoelen:
- Het onderwijskundig referentiekader op het micro-niveau toelichten met principes die afgeleid zijn van het constructivisme.
- De unieke bijdrage van de verschillende grondleggers van het constructivisme (Piaget, Vygotsky en Bruner) toelichten aan de hand van een voorbeeld.
- Praktijkvoorbeelden becommentariëren aan de hand van de constructivistische opvattingen over instructie.
- Een voorbeeldles – bij een zelfgekozen schoolvak - aanpassen zodat deze beter aansluit bij de constructivistische opvattingen over instructie.
- Voorbeelden van samenwerkend leren hanteren om de basisprincipes van het constructivisme toe te lichten.
- De condities bij samenwerkend leren gebruiken bij het ontwerpen van een concrete leeromgeving voor een bepaald schoolvak in het secundair onderwijs.
- Een instructieactiviteit volgens de ‘experiential learning’ leercyclus beschrijven aan de hand van vier typerende leeractiviteiten.
- Een ‘leeromgeving’ kunnen ontwerpen waarbij computers en het Internet worden gebruikt en die duidelijk een constructivistische aanpak weerspiegelt.